Muizen en ratten
Hier ziet u de meest voorkomende plaagdieren die wij in Nederland hebben. De soort en de eigenschappen.
De huismuis
(Mus musculus)
Eigenschappen van de Huismuis
Uiterlijk
Kleur: Grijsbruin tot donkergrijs met een lichtere buik
Lengte: 7 tot 10 cm (exclusief staart)
Staart: Bijna net zo lang als het lichaam, kaal en schubachtig
Gewicht: 12 tot 30 gram
Gedrag
Voedsel: Alleseter, voorkeur voor granen, zaden en etensresten
Leefwijze: Nachtdier, zeer actief in het donker
Sluiproutes: Beweegt langs muren, randen en objecten
Territorium: Klein leefgebied, meestal dicht bij voedselbron
Voortplanting
Snelheid: Zeer hoge voortplantingssnelheid
Draagtijd: Ongeveer 3 weken
Nestgrootte: 4 tot 8 jongen per worp
Aantal nesten: Tot wel 8 per jaar
Leefomgeving
Voorkeur: Warme en beschutte plaatsen zoals keukens, voorraadkasten, spouwmuren en zolders
Toegang: Past door openingen van slechts 0,5 cm
Gevaren & schade
Materiële schade: Knagen aan kabels, isolatie en verpakkingen
Gezondheidsrisico’s: Drager van bacteriën en virussen via uitwerpselen, urine en speeksel
Hygiëneproblemen: Urine en uitwerpselen verontreinigen voedselvoorraden en oppervlakken
De bruine rat
(Rattus norvegicus)
Eigenschappen van de Bruine Rat
Uiterlijk
Kleur: Bruin tot grijsbruin met een lichtere buik
Lengte: 20 tot 27 cm (lichaam), met een staart van 17–23 cm
Staart: Dik, geschubd, korter dan het lichaam
Gewicht: 200 tot 500
Kenmerk: Stompe snuit en kleine oren
Gedrag
Voedsel: Alleseter, voorkeur voor granen, voedselresten en afval
Leefwijze: Overwegend nachtactief, sociaal en leeft vaak in groepen
Gravers: Graaft holen onder gebouwen, struiken en in riolen
Zwemmen: Goede zwemmer, komt vaak voor rond water en rioleringen
Voortplanting
Draagtijd: Circa 3 weken
Nestgrootte: 6 tot 12 jongen
Aantal worpen: Tot 7 per jaar per vrouwtje
Seksuele rijpheid: Al na 2 tot 3 maanden
Leefomgeving
Voorkeur: Natte en donkere plaatsen zoals kelders, kruipruimtes, riolen en schuren
Toegang: Past door openingen van ongeveer 2 cm
Gevaren & schade
Materiële schade: Knagen aan bedrading, hout, isolatie en verpakkingen
Gezondheidsrisico's: Verspreider van ziektes zoals leptospirose (ziekte van Weil), salmonella en hantaviru
Hygiëneproblemen: Urine en uitwerpselen verontreinigen voedselvoorraden en oppervlakken
De zwarte rat
(Rattus rattus)
Eigenschappen van de Zwarte Rat
Uiterlijk
Kleur: Zwart tot donkergrijs, soms met een lichtere buik
Lengte: 16 tot 24 cm (lichaam), staart meestal langer dan het lichaam (tot 26 cm)
Gewicht: 150 tot 250 gram
Kenmerken: Slanker dan de bruine rat, met een spitse snuit en grote, dunbehaarde oren
Gedrag
Voedsel: Alleseter, maar voorkeur voor fruit, granen en zaden
Leefwijze: Vooral actief in de nacht
Beweeglijk: Uitstekende klimmer – vaak te vinden op zolders, bovenverdiepingen en plafonds
Nestlocatie: Maakt nesten op droge, hoge plaatsen
Voortplanting
Draagtijd: Ongeveer 21 tot 24 dagen
Aantal jongen: 5 tot 10 per worp
Worpen per jaar: 4 tot 6, afhankelijk van omstandigheden
Levensduur: Tot 1,5 jaar in het wild
Leefomgeving
Voorkeur: Warme, droge en rustige plekken zoals zolders, schuren en magazijnen
Toegang: Past door openingen vanaf ca. 1,5 cm
Verschil met bruine rat: De zwarte rat leeft meestal hoog, terwijl de bruine rat zich meer op of onder de grond bevindt
Gevaren & schade
Materiële schade: Knagen aan bedrading, houtwerk en voedselverpakkingen
Gezondheidsrisico’s: Drager van ziekten zoals salmonella, toxoplasmose en pestbacteriën
Hygiëneproblemen: Verspreiding van bacteriën via urine, uitwerpselen en vacht